دژ قهقهه، زندان شاهان ایران

دژ قهقهه در تپه سنگی به ارتفاع تقریبی هزار متر از زمین‌های اطراف قرار داشته و اطراف آن را با حصار مستحکم و غیر قابل نفوذ احداث کرده‌اند که با گذشت سالیان دراز ورود به آن تقریبا غیر ممکن بوده و فقط در شرایط جوی مناسب امکان‌پذیر است.

دژ قهقهه اردبیل در بخش ارشق، ما بین روستای گنچویه و قره آغاج کلان از توابع مشکین‌شهر در استان اردبیل قرار دارد. این دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی مانند شاهزادگان صفوی در زمان گذشته بوده‌ است، در تاریخ شهرت بسیاری دارد. با مجله دلتا همراه باشید تا با این زندان مخوف آشنا شوید.

قبل از اسلام

استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می‌رسد که در زمان بابک و صفویه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و سال‌ها به عنوان خزانه‌ سلطنتی و مهم‌ترین زندان مورد استفاده قرار گرفته است و در زمان جنگ‌های ایرانی و عثمانی، خزانه‌ شاهان صفوی در این قلعه نگهداری و حفاظت می‌شده است و اهمیت آن از اواخر دوره‌ صفویه به تدریج کمتر و در دوره قاجاریه به یک‌باره متروکه شده است.

حصارهای دژ قهقهه اردبیل

قلعه‌ قهقهه از ۳ حصار متداخل تشکیل شده است و حصارها بر تعیین حدود قلعه جهت تشکیل دیواره‌های سنگی کوه تاثیر گذاشته‌اند. هر حصار دارای دروازه است و حصار اصلی آن دارای ۴ برج بوده و دروازه‌ آن از دو برج ۵ ضلعی با طاق هلالی تشکیل شده. این حصار، بعد از دروازه‌، راهروی درازی به اتاق هلالی دارد. تنها مسیر صعود به قلعه از مسیر شمال شرقی است که پس از حدود یک ساعت پیمایش مسیر می‌توان به ورودی قلعه رسید.

مهم‌ترین زندانی این قلعه که بود؟

شاه اسماعیل دوم، که یکی از شاهان صفوی بوده است، مهم‌ترین زندانی قلعه فوق است. وی مردی شجاع و جنگجو و شمشیرزنی بی‌دریغ بوده و به علت گردن ندادن به فرامین پدر، دستگیر و در قلعه قهقهه به مدت ۱۹ سال و نیم زندانی شد و تا مرگ پدر در زندان مخوف دوام آورد و سرانجام با گردش دوران پا به قدرت گذاشت و بسیاری از کسان و خویشان را که در این مدت پادرمیانی نکرده بودند، به قتل رساند.

مکان‌های مشابه

قهقهه‌، احتمالا نام برخی از مکان‌های دیگری نیز بوده است‌، چنان که دهی از دهستانی در میان ولایت حومه شهر مشهد نیز به همین نام مشهور است. در کتاب تاریخ گیلان، از این قلعه به‌عنوان قلعه ماران یاد شده است‌. این قلعه را کهن‌دژ (قلعه قدیمی) نیز گفته‌اند. قلعه قهقهه در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و به عنوان یکی از مقاصد گردشگری ایران مورد استقبال قرار گرفت.

اگر به مطالب گردشگری عجیب علاقه دارید، روستای عجیب انسان‌های بی‌دهان در اردبیل را هم بخوانید.

پیشنهاد مطالعه: برای گردشگری نزدیک تهران تله کابین توچال، تفریحی در دل زمستان را در مجله دلتا بخوانید.

حوض سلطان، بزرگ‌ترین آینه طبیعی ایران

آیـا تـابه‌حال نام بزرگ‌ترین آینه طبیعی ایران را شنیده‌اید. اگر نشنیده‌اید و این نام برایتـان عجیب اسـت، بـهتر اسـت بـار سفر را ببندید و بـه سمت قم راهی شوید.

دریـاچه نمک قم که بـا نام دیگر حوض سلطـان شناخته می‌شود را بزرگ‌ترین آیینه طبیعی ایران می‌دانند. این حوض در فصل‌های پر بـارش سال، شکلی صیقلی بـه خود می‌گیرد و زیبـایی بی‌نظیری از خود بـه نمـایش می‌گذارد بـه همین علت بـه بزرگ‌ترین آینه ایران معروف شـده اسـت. همراه مجله دلتا باشید تا با یکدیگر گشت و گذاری در دریاچه نمک حوض سلطان داشته باشیم.

موقعیت جغرافیایی دریاچه نمک حوض سلطان

دریـاچه نمک حوض سلطـان در ۴۰ کیلومتری شمـال شهرسـتـان قم و ۸۵ کیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه خلیج فارس قرار دارد. این دریـاچه که بـه دریـاچه ساوه قم و دریـاچه شاهی هم معروف اسـت بـه مساحت تقریبی ۲۴۰ کیلومتر مربع در شمـال شرق شهرسـتـان قم واقع شـده‌ اسـت و رشته کوه‌های البرز در شمـال آن قرار دارد.

پوشش گیـاهی و جانوری

رژیم آبی این تـالاب فصلی و فوق شور بوده و زمسـتـان فصل پرآبی حوض السلطـان اسـت. بر اساس مطـالعه انجام شـده بـالغ بر ۲۴۰ گونه بـا ارزش ریز موجودات هوازی مـانند جلبک‌ها، بـاکتری‌ها و قارچ‌ها در تـالاب وجود دارد.

در این منطقه بیش از ۴۰ گونه گیـاهی از جمله درمنه بیـابـانی، اشنان، تـاغ زرد و سیـاه، سودا و اسفناج وجود دارد. در زمینه پوشش جانوری، هوبره، انواع کبوتر وغیره و پرندگان مهاجر نظیر غاز خاکسـتری، آنقوت، لک لک، انواع عقاب و غیره را می‌توان در زمره این پرندگان جای داد.

پسـتـاندارانی نیز از قبیل خرگوش، موش صحرایی، روبـاه و گاهی آهو نیز در این منطقه دیده می‌شوند. در میـان خزندگان منطقه حضور مـارها و سوسمـارها که در کنترل بیولوژیک آفات نقش دارند، بـارز اسـت. انواع عنکبوت، رتیل، موریـانه و مورچه‌های کمیـاب در اطراف دریـاچه گسـترده هسـتند.

تفریحات در حوض سلطـان

عبور از دریـاچه: گذر از عرض دریـاچه بـه حدی جالب و لذت بخش اسـت که بسیـاری از افراد ۵ ساعت از زمـان خود را صرف می‌کنند تـا بـه انتهای آن برسند.

تمـاشای بزرگترین آینه طبیعی ایران: سطح صیقلی دریـاچه بـه مـانند آینه‌ای طبیعی خودش را در بسـتر بیـابـان گسـترانیده و جلوه خاصی را بـه وجود آورده اسـت. پس خودتـان را در بزرگترین آینه طبیعی ایران تمـاشا کنید.

ثبت تصاویر خارق العاده: عکاسی از این منظره، عکاسان بسیـاری را بـه سوی خود می‌کشاند تـا تصاویر زیبـایی را برای خود ثبت کنند.

دوچرخه سواری و آفرود: برخی نیز در گروه‌های دوچرخه سواری و آفرود راهی این منطقه می‌شوند و عرض دریـاچه را طی می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با جاذبه‌های گردشگری ایران، مطلب جاهای دیدنی ایران که حداقل یک بار باید ببینید را مطالعه کنید.

دهکده بهشتی جهان نما

ایران کشوری است که در هر گوشه زیبایی‌های منحصر به فردی دارد. شمال آن به سرسبزی و زیبایی، جنوب آن به سواحل دریای عمان و خلیج فارس و شرق و غرب آن در محاصره کوه‌ها و کویرها است.

مطمئن باشید با دیدن تصاویر جهان نمای گرگان که در استان گلستان قرار دارد، برای یک بار هم که شده مسیر روستای جهان نما را در پیش خواهید گرفت. با ما در مجله دلتا همراه باشید.

بهشت جهان نما

باید بدانید که جهان نما یک بهشت است، چرا که طبیعت سبز آن، چشمه سارها، کلبه‌های جنگلی، خانه‌های روستایی و تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری آن بسیار زیبا و بی‌همتاست. این بهشت هم نام یک روستا و هم نام جنگلی از جنگل‌های هیرکانی است که جنگل جهان نما نامیده می‌شود.

روستای ییلاقی جهان نما به دلیل اینکه جزو روستاهای هدف گردشگری در استان گلستان است، برق سراسری ندارد برای همین بکر مانده است. قرار است از ساخت و ساز بی‌رویه در آن جلوگیری شود. با سفر به این جاذبه توریستی، روستای ییلاقی خوش آب و هوایی را خواهید دید که گاه صدای گوسفندان و سگ‌های گله را در آن می‌شنوید، پرندگان در آسمان پرواز می‌کنند و جنگل جهان نما سرسبزی خود را به رخ می‌کشد.

برای رفتن به این روستا چه نکاتی لازم است رعایت کنیم؟

اگر در سفرهای ایرانگردی خود قصد بازدید از این مکان‌های بی‌نظیر را دارید، نیاز است مسافتی خاکی و با شیب تند را طی کنید. به همین دلیل توصیه می‌شود تا جای ممکن با ماشین‌های آفرود و شاسی بلند به این منطقه بروید. این روستا علی‌رغم توریستی بودن فاقد امکانات کافی و لازم است، بنابراین از قبل تمامی مواد غذایی، نان و آب را تهیه و باک بنزین خود را پر کنید. حتما لباس‌ کافی، کفش مناسب برای پیاده‌روی و گشت و گذار در جنگل و پتو و بالش همراه داشته باشید. هرچه رو به نیمه دوم سال پیش می‌رویم احتمال بارندگی و سرما در دهکده جهان نما شدت می‌یابد. بهترین زمان سفر در فصل بهار و تابستان و ماه مهر است. اگر طبیعت‌گرد حرفه‌ای نیستید از سفر به این روستا در نیمه دوم سال خودداری کنید.

پیشنهاد مطالعه: بهشتی‌ترین دهکده‌های جهان را در مجله بخوانید.

روستایی عجیب بدون تولد نوزاد

ممکن است خیلی از افراد تصور کنند در روستا‌ها و شهرستان‌های کوچک آمار زادو ولد بیشتر از شهر‌ها باشد اما جالب است بدانید که شهرستان گناباد، به عنوان یکی از مسن‌ترین شهر‌های کشور به شمار می‌آید.

در «روستای دیسفان» شهرستان گناباد در خراسان رضوی، حدود ۱۰ سال است که هیچ ولادت جدیدی به ثبت نرسیده و در ۱۸ سال اخیر، فقط یک تولد ثبت شده است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع روستایی بدون نوزاد می‌پردازیم.

بیش از ۱۳ درصد جمعیت بیش از ۹۰ هزار نفری گناباد را سالمندان تشکیل می‌دهند. این شهرستان دومین شهرستان سالمند کشور به شمار می‌رود.

البته این آمار‌ها درباره گناباد به همین جا محدود نمی‌شود و در «روستای دیسفان» این شهرستان، حدود ۱۰ سال است که هیچ ولادت جدیدی به ثبت نرسیده و در ۱۸ سال اخیر، فقط یک تولد ثبت شده است! از طرفی کمبود امکانات و موقعیت‌های شغلی افراد زیادی را وادار به مهاجرت کرده و به مرور زمان به دلیل به دنیا نیامدن هیچ فردی سال‌هاست که در این روستا صدای خنده هیچ بچه‌ای شنیده نشده و چراغ‌های مدارسش خاموش شده است.

روستایی با قدمتی ۵ هزار ساله

دیسفان، نام روستایی از بخش کاخک در شهرستان گناباد است که بافت سنتی خانه‌ها، وجود قنات‌ها و آب انبار‌های بی‌شمار به قدمت تاریخی‌اش اشاره دارد. جمعیت ساکن و دایم این روستا حدود ۲۰۰ نفر و جمعیت غیر دایمش بیش از ۱۵۰۰ نفر و مساحت آن حدود ۱۲ کیلومتر مربع است.

دیسفان، بهار و تابستان‌های زیبایی دارد و اهالی روستا در اواخر شهریور ماه مشغول جمع‌آوری میوه‌هایی از جمله توت، آلبالو، گیلاس، انجیر و غیره هستند. هم اکنون بیشتر ساکنان روستا سالمندان هستند و به کشاورزی و دامداری به شیوه‌های سنتی مشغول‌اند. آن‌ها به اندازه‌ای کار می‌کنند که از پس مخارج خود برآیند. چرا که با وجود آب‌وهوای خشک، کمبود ابزارآلات و غیره کشاورزی در این منطقه برای افزایش سرمایه و کسب درآمد توجیه اقتصادی ندارد. امروزه آن چه این روستا را از سایر مناطق گناباد متمایز کرده و خبرساز شده، همین موضوع زاد‌ولد است.

پیشنهاد مطالعه: از شما دعوت می‌کنیم مطلب جاهای دیدنی ایران که حداقل یک بار باید ببینید  را بخوانید.

جاهای دیدنی ایران که حداقل یک بار باید ببینید

سرتاسر کشور عزیزمان ایران، سرشار از جاذبه‌های گردشگری زیبا و دیدنی است. از دریاچه شگفت‌انگیز مهارلو تا دخمه‌های باستانی زرتشتیان، مکان‌های خارق‌العاده‌ای در ایران هستند که شما را فرا می‌خوانند.

اگر شخصیتی ماجراجو دارید توصیه می‌کنیم قبل از آن که دیر شود به جاهای دیدنی ایران سر بزنید. هرکدام از این مکان‌ها که به شما نزدیک‌تر هستند را در اولویت قرار دهید. امیدواریم با مطالعه این مطلب شور و شوق سفر در قلب شما بیدار شده و کوله‌بار خود را برای بازدید از آن‌ها ببندید. برای آشنایی با دیدنی های ایران با مجله دلتا همراه باشید.

آشنایی با دیدنی های ایران

۱. غار نمکدان قشم

غار نمکدان قشم بزرگ‌ترین غار نمکی جهان است و ۶۶۰۰ متر طول دارد. این غار در ۹۰ کیلومتری شهر قشم و ۲ کیلومتری ساحل واقع شده است. پس همزمان با ساحل‌گردی می‌توانید از این غار ۵۷۰ ساله دیدن کنید.

طی تحقیقات انجام شده، تنفس از هوای داخل غار می‌تواند به بهبود بیماری‌های تنفسی مانند آسم کمک کند. مجسمه‌های نمکی شکننده، رودخانه‌های نمکی و خفاش‌های کوچک چیز‌هایی هستند که می‌توانید انتظار آن‌ها را داشته باشید.

درون غار نور کافی وجود ندارد پس برای نگاه دقیق‌تر به بدنه قندیل‌ها کافی است یک چراغ‌قوه پرقدرت به همراه داشته باشید. نمک‌های داخل غار خاصیت دارویی دارند پس، از چشیدن آن‌ها نترسید.

۲. دخمه‌های زرتشتیان

در آیین کهن زرتشت، هنگامی که شخصی فوت می‌کرد این ترس وجود داشت که بدن او توسط شیاطین آلوده شود. به همین دلیل، زرتشتیان بدن شخص را در بالای برج‌هایی با نام برج خاموشان یا برج سکوت قرار می‌دادند تا خوراک پرندگان شکاری شوند.

برج خاموشان یزد مکانی اسرارآمیز است که شما را کمی با دنیای مردگان آشنا می‌کند. این برج در ۱۵ کیلومتری شهر یزد و در حوالی منطقه صفائیه روی یک کوه کم ارتفاع قرار گرفته است. شاید جالب‌توجه باشد که این روش تدفین تا قبل از دوره پهلوی رواج داشت اما در این دوره ممنوع شد.

بازدید از دو دخمه این برج یعنی دخمه بزرگ مانکجی و دخمه گلستان حدود ۱ الی ۲ ساعت زمان نیاز دارد اما برج سکوت یکی از جاهای دیدنی ایران است که قطعا حسی متفاوت به شما خواهد داد.

۳. روستای کندوان

کندوان یکی از زیباترین روستاهای ایران است. تاریخچه غار­های کندوان به هفت هزار سال پیش می‌رسد اما حدود ۷۰۰ سال پیش، زمانی‌که مغول‌ها به ایران حمله کردند، مردمان منطقه آذربایجان شرقی برای حفظ جان خود به سمت غار‌هایی فرار کردند که اکنون همانند کندوهای عسل در ۱۸ کیلومتری شهر اسکو خودنمایی می‌کنند.

کندوان تنها روستای صخره‌ای جهان است که هم‌اکنون اهالی آن پذیرای گردشگران هستند. هنگامی‌ که به این روستا نزدیک شدید، نفسی عمیق بکشید و از هوای بی‌نظیر آن لذت ببرید. اگر به مکان‌های هیجان انگیز علاقه دارید به مطلب هیچ‌کس جرئت نزدیک شدن به این قلعه را ندارد سر بزنید.

۴. کاریز کیش

کاریز کیش یک شهر زیرزمینی با معماری تاریخی و یکی از خیره‌کننده‌ترین جاهای دیدنی ایران است. این کاریز در قلب تنها جزیره مرجانی دنیا قرار دارد. صدف‌ها و مرجان‌هایی با قدمت چند هزار ساله سقف شهر را پوشانده‌اند. تنها مسجد مرجانی جهان نیز با سقفی پر از سنگواره و فسیل دریایی در این شهر زیرزمینی ساخته شده است.

در سفر به این مکان دیدنی، بازدید از موزه خلیج فارس، پایاب کهن قنات، چاه‌های کاریز، عکاس‌خانه و تصفیه‌خانه طبیعی آب را فراموش نکنید. خاک این کاریز خواص درمانی داشته و در گِل‌درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: از شما دعوت می‌کنیم مطلب پارک جمشیدیه تهران، حیاط خلوت روزهای تعطیل را بخوانید.